„Pomścimy Katyń”, czyli organizacje młodzieżowe w walce o pamięć o Zbrodni Katyńskiej (1945–1956)

2022-04-12

Jacek Wołoszyn, autor monografii o organizacjach młodzieżowych w Polsce w latach 1944/45–1956 pisał, że według „Atlasu polskiego podziemia niepodległościowego” w tych latach istniało w kraju 972 podziemnych organizacji, do których należało ok. 11 tys. członków. Według szacunku Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego było ich 1 355. Wśród tych grup ponad 68 proc. stanowiły organizacje skupiające od dwóch do dziesięciu członków, często ich więzi oparte były na stosunkach koleżeńskich, wspólnych zainteresowaniach, znajomości ze szkoły, z zakładu pracy czy kółek samokształceniowych. Najważniejszymi przesłankami do tworzenia tych organizacji były antykomunizm i antysowietyzm.

Pamięć o Katyniu stanowiła jedno ze spoiw wielu grup młodzieżowych zaangażowanych w konspirację antykomunistyczną. Młodzież nie miała złudzeń, kto dokonał zbrodni na Polakach w kwietniu i maju 1940 roku i nachalna propaganda komunistyczna oparta na pracach sowieckiej komisji Nikołaja Burdenki, która oskarżała o zbrodnię Niemców, nie była w stanie zmienić tych przekonań.

Powstawały więc takie organizacje jak „Zemsta za Katyń” w Bardach (woj. szczecińskie) czy „Katyń” w Sieradzu. Ta ostatnia początkowo nosiła nazwę Związek Młodzieży, lecz członkowie grupy ze względu na zbytnie podobieństwo do Związku Młodzieży Polskiej zmienili jej nazwę. Szefem grupy był Zdzisław Tur „Zbyszko”. Jak pisała Joanna Żelazko „jej zasięg działania był znacznie większy niż teren Sieradza, obejmował też okolicę, aż po Zduńską Wolę, Wartę, Włocławek, a nawet Łódź”.

Źródło: https://dzieje.pl/