„Witam ich tym rozkazem, jako naszych Ojców i Kolegów” – napisał w specjalnym rozkazie z 21 stycznia 1919 r. tymczasowy naczelnik państwa Józef Piłsudski. 100 lat temu weterani walk lat 1863-1864 zostali żołnierzami odrodzonej Polski. Przez całe międzywojnie byli uznawani za największych bohaterów batalii o niepodległość.
Rocznice wybuchów insurekcji narodowych były dla Polaków żyjących pod zaborami okazją do manifestowania uczuć patriotycznych oraz budowy dumy narodowej z przeszłości. Pamięć o powstańcach i powstaniach była szczególnie ostro zwalczana w zaborze rosyjskim oraz Królestwie Polskim. Mimo to przypominanie narodowych bohaterów i ich zasług w walce o niepodległość przeradzało się w manifestacje patriotyczne.
Tak było 9 czerwca 1860 r., gdy w Warszawie odbywał się pogrzeb Katarzyny Sowińskiej, wdowy po legendarnym bohaterze obrony Warszawy z września 1831 r., gen. Józefie Sowińskim. W orszaku pogrzebowym brało udział kilkanaście tysięcy osób. Ten marsz był zapowiedzią kolejnych manifestacji, do których doszło w 1861 r., oraz samego powstania styczniowego.