140 lat temu urodził się Józef Unrug – dowódca obrony Wybrzeża w 1939 roku

2024-10-07

7 października 1884 r. urodził się Józef Unrug, dowódca okrętów podwodnych podczas I wojny światowej, później współtwórca polskiej marynarki wojennej szef Floty i Obszaru Nadmorskiego oraz dowódca obrony Wybrzeża - który po 1 września 1939 roku "zapomniał" języka niemieckiego.

"Wszakżeż zdecydowałem się na poddanie Helu tylko dlatego, iż wierzę, że ta wojna zmieni się w wojnę światową i że my ją wygramy, bo inaczej bronilibyśmy Helu do końca, do ostatniego żołnierza. Wszakżeż, kalkulowałem w ten sposób, że dwadzieścia pięć procent składu osobowego floty może zginąć w tej wojnie, reszta musi zostać, bo będzie potrzebna do odbudowy Polskiej Marynarki w niepodległej Polsce. Wszakżeż ja jestem już stary i nie wiadomo, czy powrócę do Ojczyzny, lecz wy młodzi powinniście, i nie wolno wam teraz lekkomyślnie narażać życia" - mówił w styczniu 1940 roku admirał Unrug oficerom planującym ucieczkę z oflagu w Spittal.

"Wszakżeż - było to ulubione, +niekontrolowane+ powiedzonko Unruga, którym często rozpoczynał zdanie" - napisał Jerzy Pertek w artykule pt. "Niewola admirała Unruga" opublikowanym w piśmie Stowarzyszenia Marynarki Wojennej "Nasze sygnały" (1997). Trudno w tej chwili nie wspomnieć Mamerta Stankiewicza (1889-1939), który dzięki Karolowi Borchardtowi (1905-86) przeszedł do historii polskiej marynarki jako "Znaczy Kapitan". Józef Unrug nie doczekał się niestety "swojego Borchardta" - i nie ma książki "Wszakżeż Admirał".

Źródło: https://dzieje.pl/