24 sierpnia 1989 roku Sejm kontraktowy powołał na stanowisko premiera Tadeusza Mazowieckiego. Został on pierwszym niekomunistycznym szefem polskiego rządu po II wojnie światowej i pierwszym niekomunistycznym premierem w ówczesnej Europie Środkowo-Wschodniej.
Rząd Tadeusza Mazowieckiego zatwierdzony został przez Sejm 12 września 1989 r. "Powstanie rządu Mazowieckiego otwierało proces systematycznej likwidacji systemu politycznego obowiązującego w PRL i tworzenia demokratycznego państwa prawa, przebudowy gospodarki na rynkową oraz odzyskiwania suwerenności państwa. Gwałtownie przyspieszyło również ferment u zachodnich i południowych sąsiadów Polski, prowadząc w ciągu niewielu miesięcy do rozpadu całego bloku +realnego socjalizmu+" - oceniał w syntezie powojennej historii Polski pt. "Losy państwa i narodu 1939-1989" prof. Andrzej Friszke.
4 czerwca 1989 r., na mocy porozumień Okrągłego Stołu, odbyły się pierwsze w historii PRL częściowo wolne wybory parlamentarne; w 35 proc. wolne do Sejmu i całkowicie wolne do Senatu. Wybory zakończyły się zwycięstwem opozycji, startującej jako Komitet Obywatelski "Solidarność".