225 lat temu, 14 marca 1794 r., urodził się Józef Zachariasz Bem. Zapiska metrykalna uzupełnia informacje na temat tego faktu: był „religii katolickiej, prawego łoża; syn Jędrzeja i Agnieszki z Gołuchowskich”.
Nie wiadomo, kiedy rodzice Józefa Bema przybyli do Tarnowa ani kiedy dokładnie z niego wyjechali. Co do pierwszego, wiadomo, że pochodzili ze Lwowa, w drugiej zaś kwestii – jakiś czas po narodzinach syna osiedli w Krakowie, gdzie Józef odebrał podstawowe wykształcenie. Najwcześniejsze dzieciństwo przyszłego generała jest w zasadzie nieznane. Jak pisał wprost jego biograf Eligiusz Kozłowski: „O latach szkolnych Bema nic pewnego nie wiemy”, choć István Kovács sugeruje, że mógł on uczęszczać do Gimnazjum Świętej Anny. Pierwszą pewną datą w jego biografii – poza urodzinami – jest dopiero rok 1809. Wtedy właśnie do Krakowa przybyła armia polska księcia Józefa Poniatowskiego, do której Józef Bem zaciągnął się jako prosty kanonier.
Kampania przeciw Rosji
Był bardzo młody – miał wówczas zaledwie piętnaście lat – ale w standardach wojen napoleońskich nie było to aż tak bardzo zaskakujące. Tym bardziej że młody kanonier dość szybko wykazał się talentem do nauk ścisłych i już wkrótce z 1 kompanii artylerii konnej został skierowany do warszawskiej Szkoły Elementarnej Artylerii i Inżynierii. Była to placówka elitarna – miała zaledwie 47 miejsc. Bem musiał wykazywać się nawet na tle tak ścisłego grona, bo po półrocznej nauce skierowano go do uczelni jeszcze bardziej elitarnej, liczącej miejsc dwanaście Szkoły Aplikacyjnej Artylerii i Inżynierii.