Apolityczność służb mundurowych stanowi jeden z fundamentów demokratycznego państwa prawa i warunek budowania społecznego zaufania do formacji, które odpowiadają za porządek i bezpieczeństwo w państwie.
Apolityczność jest zasadą prawną i etyczną, która zobowiązuje osoby sprawujące określone funkcje publiczne lub wykonujące określony zawód do nieangażowania się w jakąkolwiek działalność polityczną, niemanifestowania publicznie poglądów politycznych i niekierowania się przy wykonywaniu obowiązków służbowych własnymi przekonaniami politycznymi. W żadnej mierze nie może być utożsamiana z zakazem posiadania prywatnych poglądów politycznych ani z zakazem korzystania z konstytucyjnych wolności (takich jak wolność słowa) i praw politycznych.
W odniesieniu do podległej Ministrowi Sprawiedliwości Służby Więziennej zasada ta została wprost wyartykułowana w treści art. 1 ustawy o Służbie Więziennej (Dz.U. z 2023 r., poz. 1683 z późn. zm.), który stanowi, że „Służba Więzienna jest umundurowaną i uzbrojoną formacją apolityczną podległą Ministrowi Sprawiedliwości, posiadającą własną strukturę organizacyjną.”.