Trzej prezydenci II Rzeczpospolitej. Pierwszy zginął w zamachu, drugi zrezygnował, a trzeci uciekł

2025-05-31

Urząd prezydenta w czasach II Rzeczpospolitej sprawowały trzy osoby: Gabriel Narutowicz, Stanisław Wojciechowski i Ignacy Mościcki. Pierwszy z nich został zabity kilka dni po zaprzysiężeniu, drugi zrezygnował po zamachu majowym w 1926 r., a trzeci postąpił podobnie we wrześniu 1939 r., ale najpierw wyjechał do Rumunii.

Oprócz tych trzech osób władzę prezydencką – jako Naczelnik Państwa - sprawował od 1918 do 1922 r. Józef Piłsudski. Dla swoich zwolenników był naturalnym kandydatem do utworzonego na mocy konstytucji marcowej urzędu prezydenta. Nie był jednak zainteresowany jego objęciem, bo zgodnie z literą tejże konstytucji najwięcej uprawnień miały Sejm i rząd.

Z podobnego powodu Piłsudski odmówił objęcia stanowiska prezydenta, gdy został wybrany 31 maja 1926 r. przez Zgromadzenie Narodowe (połączone Sejm i Senat, w czasach II RP prezydent był wyłaniany przez posłów i senatorów, a nie w drodze wyborów powszechnych). W tamtym momencie za sprawą dokonanego dwa tygodnie wcześniej zamachu majowego Piłsudski i tak dysponował prawie nieograniczoną władzą. To Belweder, w którym mieszkał, a nie Zamek Królewski, gdzie siedzibę miał prezydent, był aż do 1935 r. głównym ośrodkiem decyzyjnym.

Źródło: https://dzieje.pl/