100 lat temu wojska czechosłowackie zajęły polską część Śląska Cieszyńskiego

2019-01-23

100 lat temu, 23 stycznia 1919 r., wojska czechosłowackie, zrywając wcześniejsze porozumienie, zajęły polską część Śląska Cieszyńskiego, przyznanego Polsce w wyniku porozumienia z listopada 1918 r.; zapoczątkowało to walki polsko-czechosłowackie.

U progu I wojny światowej Śląsk Cieszyński był zamieszkiwany przez dwie żyjące obok siebie społeczności – Polaków i Czechów. Już od końca XIX wieku rozwój gospodarczy zagłębia węglowego w okolicach Karwiny sprawiał, że na teren Śląska Cieszyńskiego w poszukiwaniu pracy przybywało wielu Polaków z ubogich rejonów Galicji. Zjawisko to niepokoiło Czechów, którzy zauważali, że stracą przewagę demograficzną. Ich odpowiedzią były działania na rzecz rozwoju osadnictwa czeskiego. W 1910 r. Polacy stanowili prawie 55 proc. ludności, Czesi 27,1 proc. Mimo to aż do 1918 r. stosunki pomiędzy działaczami narodowymi obu społeczności układały się poprawnie.

Sytuacja zmieniła się, gdy pojawiła się realna szansa na zbudowanie przez te narody własnych państw. Konflikt trwał również w środowiskach emigracyjnych skupionych w Paryżu. Przywódca Komitetu Narodowego Polskiego Roman Dmowski oraz stojący na czele Czeskiej Rady Narodowej Tomáš Masaryk i Edvard Beneš spierali się na temat przyszłej przynależności Śląska Cieszyńskiego oraz Galicji Wschodniej, której część mogłaby wejść w skład związanej z Czechami Słowacji. W maju 1918 r. na spotkaniu przedstawicieli narodów słowiańskich w Pradze uzgodniono kompromis zakładający podział spornych ziem na zasadzie przynależności etnicznej ludności. W tym samym czasie alianci uznali Czeską Radę Narodową za przedstawicielkę czeskich interesów. Obie strony mogły więc prowadzić negocjacje jako siły sprzymierzone ententy.

Źródło: https://dzieje.pl