70 lat temu, 23 sierpnia 1953 r., rząd Bieruta wydał oświadczenie o rezygnacji z reparacji wojennych od NRD. „Oświadczenie rządu Bieruta jest nieważne od samego początku. Nie było ważne wtedy, nie jest ważne teraz i nie będzie ważne w przyszłości. Jest obarczone nieważnością bezwględną. Wydano je pod przymusem” – powiedziała PAP radca prawny, specjalistka od prawa międzynarodowego, mec. Beata Komarnicka-Nowak.
5 marca 1953 r. zmarł Józef Stalin. Na Kremlu doszło do konfliktu pomiędzy wicepremierem Ławrentijem Berią a sekretarzami KC KPZR, Nikitą Chruszczowem i premierem Gieorgijem Malenkowem. Przez trzy miesiące Beria starał się wykreować na liberalnego "reformatora". W sowieckich gułagach i więzieniach rozpoczęły się pierwsze zwolnienia tysięcy osób. W sferze polityki międzynarodowej Beria rozważał m.in. ograniczenie sił sowieckich okupujących NRD. Niepokoiło to Chruszczowa i wspierającego go Malenkowa. "Kwestia pełnej politycznej i militarnej kontroli nad NRD była dla nich kluczowa. NRD była najbardziej wysuniętym na zachód +przyczółkiem+ komunizmu i wszelkie ustępstwa polityczne były wykluczone. Chruszczow i Malenkow wykorzystali kwestię NRD przeciw Berii" - powiedział PAP historyk z SGH oraz Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego, dr hab. Andrzej Zawistowski.